Lage rug
Binnen de fysiotherapie waren lumbale rugklachten in 2016 het meest voorkomende gezondheidsprobleem. Deze klachten resulteren in een fors economisch probleem vanwege ziekteverzuim. Mede door inzet van fysiotherapie is er wel een dalende trend zichtbaar in deze kosten: van 4,3 miljard in 2002 naar 3,5 miljard euro in 2007.
De lumbale wervelkolom bestaat uit 5 relatief flexibele wervels. De wervels staan gekromd, bekend als lordose. De meest voorkomende rugklacht is de aspecifieke rugklacht. Andere veel voorkomende klachten in de onderrug zijn lumbago (spit), inflammatoire, traumatische of infectieuze aandoening.
Pijnklachten en bewegingsklachten in de onderrug kunnen:
- zich geleidelijk ontwikkelen in en periode van weken of maanden of plots optreden na een verkeerde beweging
- al dan niet gepaard gaan met een hernia (een tussenwervelschijf die uitpuilt uit zijn compartiment)
- acuut zijn (van korte duur minder dan 6 weken), subacuut (tussen 6 en 12 weken) of chronisch (meer dan drie maanden persistent, soms zelfs jaren).
Lumbago en lumbo-sciatica, twee frequente acute lage rugklachten
Een lumbago (spit) is een blokkering van de lage rug die gepaard gaat met een acute pijn en eventueel uitstralingspijn naar het been. Dit doet zich in het algemeen voor na een ongewone vaak onverwachte beweging van de lumbale wervelkolom. De genezing van spit verloopt spontaan tussen de 8 tot 15 dagen. De kans op een herhaling van de klacht is aanwezig.
Lumbosciatica uit zich door een acute pijn in de onderrug die via het been uitstraalt tot in de tenen. Deze pijn is in 95% van de gevallen afkomstig van de irritatie van één van de zenuwwortels van het ruggenmerg door druk van een een tussenwervelschijf en komt vaak voor na een inspanning, onafhankelijk van de intensiteit. Het herstel is spontaan: 80% van de personen geneest binnen de twee maanden, 95% binnen 1 jaar.
De meeste behandelingen van lumbago en lumbo-sciatica bestaan veelal uit één of meerdere componenten zoals: pijnstillers en ontstekingsremmers, een relatieve rust (bedrust wordt zelden voorgeschreven en moet zo kort mogelijk zijn) en het zo snel mogelijk hervatten van activiteiten op geleide van de pijn. Bewegen is belangrijk voor de behandeling. Door het dragen van een lumbale orthese / brace kan de pijn sneller afnemen, waardoor het herstel versnelt, zonder negatief effect op de spieren. Een operatie is zelden nodig.
Wanneer de pijn blijft aanhouden...
Chronische rugpijn kan het gevolg zijn van een progressieve ontwikkeling van klachten. Deze ontwikkeling kan te maken hebben met vormen van chornische beschadiging van bijvoorbeeld het kraakbeen bij artrose en microtrauma’s in de lumbale wervelkolom. Maar het kan ook beïnvloed worden door houdingsproblemen, een zwakke spierstructuur of stress. De behandeling bestaat veelal uit pijnstillers, fysiotherapie met gecontroleede rugoefeningen, het stimuleren van fysieke activiteit die zorgen dat de pijn afneemt en de functionele eigenschappen van de lumbale wervelkolom verbeteren.
Wat mag je verwachten van een rugbrace?
In 2009 is het effect van een lumbale rugbrace onderzocht op klinische en economische aspecten. In deze multicenter RCT (n=197) werd aangetoond dat de lumbale brace zorgt voor:
1. Snellere en significante afname van pijnintensiteit (-74% vs -60% in 90 dagen)
2. Sneller en uitgebreider functioneel herstel (-68% vs -54% in 90 dagen)
3. Besparing in kosten voor medicatie (60,8 % vs 40% stopte met medicatie na 90 dagen)
Biomechanisch gezien zorgt de rugbrace voor compressie, verhoging van intra-abdomiale druk en een vermindering van de belasting op wervels, door een 3-puntdruk systeem. Daardoor werkt het ook als een houdings- en bewegingsreminder voor de patiënt tijdens zitten, staan en dagelijkse activiteiten.
Verzwakt een rugbrace de rompspieren?
Een systematische review uit 2016 leverde geen bewijs dat het dragen van een rugbrace tot verzwakking van rompspieren leidt. Uit twee andere onderzoeken blijkt dat een rugbrace de spieractiviteit bij tillen niet negatief beïnvloedt.