Lymfoedeem
Lymfoedeem is een opzwelling van de weefsels in een deel van het lichaam (been, arm, romp), die te wijten is aan een slechte circulatie van het lymfevocht. Het vermindert de levenskwaliteit en er kunnen makkelijk lokale infecties ontstaan. De omvang van lymfoedeem is niet helder in kaart te brengen, dit omdat lymfoedeem soms moeilijk te constateren is. Wel zijn de gevolgen van lymfoedeem erg hinderlijk en dient dit behandeld te worden. Het dragen van compressiehulpmiddelen is een belangrijk onderdeel van de behandeling.
Al ons menselijk weefsel bestaat uit levende cellen, die voedingsstoffen nodig hebben en afvalstoffen produceren. Het lymfesysteem is het netwerk van kanalen en klieren die moeten zorgen voor de circulatie en filtering van het lymfevocht. Deze vloeistof voert met name witte bloedcellen en afvalstoffen vanuit de cellen van ons weefsel naar de lymfeknopen, waar filtering plaats vind van het vocht.
Lymfoedeem: Wat is het en waarom?
Lymfoedeem is een abnormale ophoping van eiwitten en vocht in het lichaamsweefsel, als gevolg van een verstoord evenwicht tussen aan- en afvoer van vocht. Lymfoedeem kan primair, dat wil zeggen aangeboren, dan wel secundair ontstaan na bijvoorbeeld een operatie. Daarnaast is bekend dat lymfoedeem zich zelfs jaren na een operatie zich kan ontwikkelen. De klachten die hierbij kunnen ontstaan zijn:
- Zwelling
- Vermoeidheid en zwaar gevoel
- Pijn
- Beperkingen in de beweging
- Beperkingen in het dagelijks functioneren
- Huidafwijkingen
- Infecties
De verschillende stadia van lymfoedeem
Lymfoedeem is onder te verdelen in 3 stadia:
- Stadium 1: het oedeem is lokaal en tijdelijk van aard en vermindert na lichamelijke inspanning of aan het einde van de dag;
- Stadium 2: het oedeem is continu aanwezig in het lichaamsdeel; er is sprake van pitting oedeem en veranderingen in de huid;
- Stadium 3: de ledemaat is flink opgezwollen, daardoor weinig mobiel en vertoont dermatologische infectieuze complicaties.
Welke behandelingen?
De primaire behandeling van lymfoedeem en lip-lymfoedeem heeft als doel om de klachten te bestrijden door het verminderen van weefselvocht (reductiefase). De tweede fase is erop gericht om dit resultaat te behouden (onderhoudsfase). Lymfoedeem kan op de verschillende manieren worden behandeld:
- Compressietherapie (druktherapie)
- door middel van zwachtelen met speciaal ontworpen zwachtels, zoals Mobiderm (reductiefase)
- door middel van compressietherapie overdag met therapeutische elastische beenkousen of armkousen, vesten en/of broeken (onderhoudsfase)
- door middel van compressietherapie tijdens de nacht (onderhoudsfase) - Manuele lymfdrainage (MLD)
- Oefentherapie / beweging
- Verminderen van risicofactoren
Informatiebronnen
HAS : La compression médicale dans le traitement du lymphoedème, 2010
International Lymphoedema Network : Best Practise for the management of lymphoedema, 2nd edition, Surgical Intervention : A position document on surgery for lymphoedema, 2012
Vignes S, Blanchard M, Yannoutsos A, Arrault M : Complications of Autologous Lymph-node Transplantation for Limb Lymphoedema. Eur J Vasc Endovasc Surg Jan 2013
Vignes S, Activités physiques et lymphœdèmes des membres. Sang Thrombose Vaisseaux 2011 ; 23, no 5 : 225-8
na borstkanker
benen
